Αφιέρωμα: Κατανοώντας την Πολιτική Δασμών του Ντόναλντ Τραμπ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ:
ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΛΑΒΟΥΚΟΣ,
Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
και Επικεφαλής Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αριάν Κοντέλλη του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ: REUTERS/EVELYN HOCKSTEIN
Το αδιάκοπο εκκρεμές της επιβολής δασμών και αργότερα αναβολής εφαρμογής τους από την κυβέρνηση Τραμπ έχει προκαλέσει μεγάλες αναταραχές και αβεβαιότητα στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το αφήγημα της παγκοσμιοποίησης και η εποχή του εμπορικού φιλελευθερισμού, κομβικά στοιχεία των παγκόσμιων εμπορικών σχέσεων και διαδράσεων τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα. Βρισκόμαστε, άραγε, μπροστά σε μια αλλαγή παραδείγματος και μια ευρύτερη αναδιάρθρωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος ή ο (νέο-)προστατευτισμός είναι ένα παροδικό φαινόμενο με ημερομηνία λήξης την ολοκλήρωση της προεδρικής θητείας του Ντόναλντ Τραμπ;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό προφανώς θα εξαρτηθεί από την απήχηση των συγκεκριμένων ιδεών και την υιοθέτηση αντίστοιχων πολιτικών από άλλους μείζονες οικονομικούς δρώντες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ΗΠΑ επιχειρούν να ξαναγράψουν τους κανόνες του παιχνιδιού κατά το δοκούν. Αρκεί να θυμίσουμε ότι το βαλλόμενο πανταχόθεν μεταπολεμικό πλαίσιο οργάνωσης του διεθνούς εμπορίου είναι κυρίως αγγλοσαξονικό προϊόν, με τον υπόλοιπο κόσμο να συμπλέει με τις ΗΠΑ ως τον οικονομικό και πολιτικό ηγεμόνα της Δύσης. Στις πρώτες δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ΗΠΑ διαθέτουν την πιο ανταγωνιστική και καινοτόμα οικονομία και καρπώνονται τα οφέλη της απελευθέρωσης των αγορών. Ωστόσο, όσο αναδύονται ανταγωνιστές, στην Ευρώπη και την Άπω Ανατολή, τόσο συρρικνώνεται ο εμπορικός ρόλος των ΗΠΑ και εκφράζονται οι πρώτες εγχώριες αντιδράσεις για την έλλειψη προστασίας προς τους Αμερικανούς παραγωγούς. Η Κίνα του σήμερα είναι η Ιαπωνία και οι «Ασιατικές τίγρεις» του 1980 και του 1990, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται σε μια τροχιά διαρκούς χειροτέρευσης του εμπορικού τους ισοζυγίου αγαθών (αλλά όχι υπηρεσιών).
Έτσι προκύπτουν στο εσωτερικό της αμερικανικής κοινωνίας ομάδες πίεσης που αμφισβητούν τα οφέλη του ελεύθερου εμπορίου για τις ΗΠΑ και καλούν σε μια αναθεώρηση των ισχυόντων κανόνων. Ο Πρόεδρος Τραμπ έρχεται να εκφράσει -και να δελεάσει- πολιτικά τις δυνάμεις αυτές, επιχειρώντας αυτή την επιστροφή σε πολιτικές προστατευτισμού περασμένων δεκαετιών, αν όχι αιώνων. Οι αναλύσεις που ακολουθούν φωτίζουν επιμέρους πτυχές της δασμολογικής πολιτικής του, συζητώντας το ευρύτερο φάσμα των επιπτώσεών τους σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ:
Οι δασμοί ως διαταραχές ζήτησης και προσφοράς
ΕΥΓΕΝΙΑ ΒΕΛΛΑ | Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
Η επιστολή του Φρεντερίκ Μπαστιά στον Τραμπ
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΜΜΑΣ | Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
Η επιβολή δασμών υπό το πρίσμα του ΠΟΕ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΥΔΗΣ | Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
Η ευρωπαϊκή στιγμή της νέας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΤΣΙΜΗ | Καθηγήτρια του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
Οι πραγματικοί κίνδυνοι των δασμών του Τραμπ
ΦΟΙΒΗ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ | Kαθηγήτρια του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
ΕΕ και Ελλάδα στη σκιά της αβεβαιότητας
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ | Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
Στο μυαλό του Ντόναλντ Τραμπ
ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΛΑΒΟΥΚΟΣ | Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ | Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο European University Institute στην Ιταλία, πρώην Υπουργός
Οι δασμοί και οι συνέπειές τους: Πού βρισκόμαστε σήμερα
ΠΑΝΟΣ ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ | Καθηγητής του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του ΟΠΑ
