Η έρευνα στην υπηρεσία των σύγχρονων κοινωνιών

Πώς θα αλλάξει η εικόνα των πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων στην ΕΕ


Με στόχο την ισχυροποίηση των πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων στην ΕE στη μετάδοση γνώσης και καινοτομίας, ο μετασχηματισμός τους είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα για τη δημιουργία ενοτήτων μετασχηματισμού προς υποστήριξή τους, συμπεριλαμβανομένης μιας εργαλειοθήκης η οποία θα διευκολύνει τη συνεργασία, αλλά και μια επενδυτική στρατηγική που θα τις καταστήσει αποτελεσματικές. Επιπλέον, θα ενισχύσει την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας μέσω του Συμφώνου για την Έρευνα και την Καινοτομία στην Ευρώπη.

Αποστολία Καράμαλη, Υπεύθυνη Τμήματος Ακαδημαϊκής Έρευνας και Καινοτομίας Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Αυτή η ακαδημαϊκή χρονιά συμπίπτει με τη συνέχιση των προσπαθειών και τις συντονισμένες προετοιμασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υλοποίηση ενός προγράμματος μετασχηματισμού τόσο του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας όσο και του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης, που θα επιτρέψει κοινούς στόχους μεταξύ των πρωτοβουλιών της ΕΕ και των κρατών-μελών της, αναφορικά με τη θετική τους επίδραση στην κοινωνία και στους πολίτες της.

Η εστίαση αυτών των μετασχηματισμών ως προς την ακαδημαϊκή κοινότητα θα αφορά την ελκυστικότητα της ερευνητικής σταδιοδρομίας, την κατανομή πόρων, υιοθέτηση αρχών ανοιχτής πρόσβασης στα ερευνητικά αποτελέσματα και δημιουργία γεφυρών με τη βιομηχανία και τους πολίτες.

Η πιλοτική φάση μιας σχετικής πρωτοβουλίας για 41 ακαδημαϊκές ενώσεις θα αναγγελθεί άμεσα, θα έχει τριετή διάρκεια, με την υποστήριξη του Horizon 2020 και του Erasmus+, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα την παρακολουθήσει ώστε να εντοπίσει και αντιμετωπίσει τα εναπομείναντα εμπόδια σε αυτή την πορεία μετασχηματισμού.

Ο σχεδιαζόμενος μετασχηματισμός των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προωθεί τη συνεργασία ακαδημαϊκής κοινότητας και βιομηχανίας.

Αυτή η πορεία σχεδιάζεται ήδη να περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στις ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης και στις αποδοχές του προσωπικού, καθώς και την πρόσβασή του σε παροχές κοινωνικής ασφάλισης σε διατομεακό και διακρατικό επίπεδο (RESAVER), στο πλαίσιο όχι μόνο της άρσης εμποδίων της κινητικότητάς του (διαλειτουργικότητα μεταξύ του EURAXESS και του νέου EUROPASS), αλλά και διευκόλυνσής του λόγω της επιβράβευσης της χρηστής διαχείρισης του ερευνητικού δυναμικού (HRS4R).

Επίσης, τον περασμένο Ιούλιο το Κολλέγιο των Επιτρόπων ενέκρινε δύο προπαρασκευαστικά κείμενα της Επιτροπής: την Ανακοίνωση σχετικά με το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο Δεξιοτήτων για τη Βιώσιμη Ανταγωνιστικότητα, την Κοινωνική Δικαιοσύνη και την Ανθεκτικότητα, καθώς και μια Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Τα δύο αυτά κείμενα υποστηρίζουν τον μετασχηματισμό των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας και τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, υποστηρίζουν:

•    την εξερεύνηση επιλογών για την εξάλειψη εμποδίων προς μια αποτελεσματική διακρατική συνεργασία μεταξύ των ΑΕΙ,

•    την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου ικανοτήτων για τις δεξιότητες των ερευνητών μέσω ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Ταξινόμησης Δεξιοτήτων, Ικανοτήτων και Επαγγελμάτων (ESCO) και του σχετικού κανονιστικού πλαισίου για τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες απασχόλησης (EURES),

•    την ανάπτυξη ανοικτών προγραμμάτων σπουδών και επιστημονικής διαχείρισης,

•    την αξιοποίηση της εμπειρίας από την υλοποίηση του χαρτοφυλακίου της θεματικής ενότητας του H2020 για την επιστημονική εκπαίδευση,

•    τη συνεργασία ακαδημαϊκής κοινότητας και βιομηχανίας.

H EE διοργάνωσε διαδικτυακά στις 22-24 Σεπτεμβρίου τη δεύτερη έκδοση του ετήσιου συνεδρίου «R&I Days», μια ευκαιρία συνδημιουργίας των προαναφερθεισών πολιτικών, ενόψει μάλιστα των 20 ετών του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ERA), καθώς και του νέου επταετούς Προγράμματος Πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία Horizon Europe.

Τελικός στόχος όλων μας είναι η αριστεία της ακαδημαϊκής έρευνας σε ένα ελκυστικό επαγγελματικά περιβάλλον και με το μέγιστο θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία.